Tại hội nghị phát động "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (CĐS)” và “Bình dân học vụ số” do Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức, các đại biểu cho rằng việc thúc đẩy CĐS trong ngành giáo dục thời gian qua đã lan tỏa sâu rộng, tạo động lực đổi mới sáng tạo, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của ngành.

Giờ dạy và học sử dụng thư viện số của cô trò Trường Tiểu học An Thới 2 (TP Cần Thơ).

Ông Tô Hồng Nam, Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ GD&ĐT), cho biết CĐS là mũi nhọn đột phá của ngành Giáo dục. Từ năm 2017 đến nay, Bộ đã triển khai đồng bộ các đề án có quy mô lớn, từng bước hình thành hệ sinh thái giáo dục số, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động và tạo điều kiện học tập suốt đời cho nhân dân. Hệ thống dữ liệu ngành, nền tảng học liệu số, các khóa học trực tuyến… đã giúp phổ cập tri thức nhanh, rộng khắp.

Theo ông Tô Hồng Nam, tính riêng giáo dục phổ thông (GDPT) đã có hơn 10.000 bài giảng e-learning, 200 đầu sách giáo khoa điện tử và hàng chục ngàn câu hỏi trắc nghiệm sẵn sàng phục vụ người học. Mô hình “Bình dân học vụ số” đang trở thành biểu tượng mới của học tập suốt đời trong thời đại số. Ngành đặt mục tiêu đến năm 2026, có 100% giáo viên, học sinh, người lao động đạt chuẩn năng lực số. Dữ liệu giáo dục sẽ kết nối đồng bộ với các nền tảng số quốc gia, phục vụ thiết thực cho từng người học. Phong trào thi đua đang lan tỏa mạnh mẽ, cổ vũ toàn ngành quyết tâm CĐS vì một nền giáo dục hiện đại, hội nhập và nhân văn.

Theo bà Trương Hải Thanh, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP Hồ Chí Minh, trong kỷ nguyên số hiện nay, dữ liệu, kết nối và công nghệ đã trở thành nền tảng vận hành của đời sống kinh tế - xã hội. Mỗi học sinh không chỉ là người học mà đã trở thành một công dân số, là chủ thể trực tiếp tham gia, tương tác và tác động trong môi trường mạng. Ngành Giáo dục TP Hồ Chí Minh đã xác định rõ việc giáo dục kỹ năng công dân số cho học sinh, bắt đầu từ bậc tiểu học.

Còn TS Phạm Xuân Khánh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội, cho biết những năm qua trường đã tổ chức nhiều hoạt động CĐS, cải cách hành chính trong hoạt động quản lý, điều hành như tổ chức các hội thảo về CĐS, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, nhà trường đào tạo, bồi dưỡng giáo viên để nâng cao năng lực tiếng Anh, AI, chat GPT, kỹ năng thực tế ảo, thực tế ảo tăng cường. Hiện nay 100% cán bộ, giáo viên có thể sử dụng AI, chat GPT trong hoạt động.

Tại TP Cần Thơ, Sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục phổ thông... ứng dụng công nghệ thông tin và CÐS trong công tác quản lý, giáo dục, cải cách hành chính; từng bước tiến tới hình thành nền hành chính, giáo dục điện tử, nâng cao chất lượng GD&ÐT. Ngành Giáo dục thành phố đã ứng dụng hiệu quả CĐS trong công tác tuyển sinh đầu cấp, các kỳ thi (tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh vào lớp 10) hằng năm. Các trường học từ mầm non đến phổ thông đẩy mạnh triển khai nội dung CĐS, thực hiện giải pháp quản trị trường học thông minh thông qua thí điểm học bạ số, thư viện số; hay lồng ghép nội dung giáo dục địa phương, STEM và các hoạt động trải nghiệm…

Một đơn vị điển hình trong CĐS giáo dục là Đại học Cần Thơ. Đảng ủy nhà trường có xây dựng nghị quyết về đẩy mạnh CĐS để phát triển theo hướng đại học thông minh. Hiện nay, Đại học Cần Thơ có 100% phòng học và phòng thí nghiệm có kết nối mạng; 100% hoạt động tiếp nhận, xử lý, lưu trữ và khai thác công văn, văn bản trong nhà trường được thực hiện trên môi trường mạng... Hằng năm, Đại học Cần Thơ ứng dụng công nghệ thông tin trong công bố đề án tuyển sinh, tổ chức thi các môn năng khiếu và các kỳ thi đánh giá năng lực, xét tuyển và công bố công khai kết quả xét tuyển... góp phần vào thành tích tuyển sinh giai đoạn 2020-2024 đạt 100,4% chỉ tiêu.

Dù vậy, công tác CĐS giáo dục vẫn còn những thách thức như: hạ tầng mạng, trang thiết bị đường truyền internet còn thiếu; việc huy động nguồn lực cho CĐS còn hạn chế (cả về nhân lực và tài chính); năng lực số chưa đồng đều; cơ sở dữ liệu toàn ngành cần được liên tục cập nhật, kết nối thông suốt với các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành; cần phát triển, hoàn thiện thêm các hệ thống nền tảng dùng chung chia sẻ toàn ngành.

Ông Nguyễn Văn Phúc, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, chỉ đạo sát sao, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách, nguồn lực đề công tác CĐS, phong trào bình dân học vụ số được triển khai sâu rộng, hiệu quả; các địa phương, doanh nghiệp, các nhà trường chủ động tổ chức triển khai, hưởng ứng lan tỏa các nội dung trên. Ông Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh: “Mỗi người thầy, mỗi người học cần là một chiến sĩ tiên phong trong đổi mới sáng tạo và CĐS”.

Bài, ảnh: B.KIÊN